Auteur: Alex Boon

Alex Boon https://alexboon.wordpress.com Trainen en coachen van professionele sprekers, met als doel hun kennis en spreekvaardigheid met elkaar te verbinden. Doel: professionele en persoonlijke communicatie ontwikkelen en combineren tot een originele en functionele stijl. Sprekers ondersteunen in hun persoonlijke ontwikkelen via het werken aan een levendige, krachtige en subtiele expressie. Doel: verantwoordelijkheid dragen op communicatief vlak en volwaardig deelnemen binnen sociale relaties. Het regisseren van acteurs in het combineren van fysiek en vocaal optreden in relatie tot de ruimte (podium/zaal). Doel: het kunnen bereiken en in beweging brengen van publiek.

Wie boek doet, boek ontmoet.

Een reactie plaatsen

– Over verbinden en houvast –

Handreiking

M’n voorbereiding voor een kort praatje over het thema ‘verbinden’ tijdens de nieuwjaarsborrel van Sijthoff Media bestond onder andere uit het langsdrentelen van de verschillende groepjes pratende professionals die zich op het binnenplein hadden verzameld. Veel meer dan ‘wie ben je’, ‘wat doe je’ en ‘leg eens uit’ was er niet voor nodig om de deelnemers aan de praat te krijgen. Sommigen vertelden met graagte hun verhaal. En er ontstonden gesprekken. Ekki Lemmink drentelde er ook rond en nadat ik haar aansprak raakten we al snel in een verkennend gesprek. Intussen kwam haar collega Paul Eikelenboom binnen. Hij stelde zich voor met een ferme handdruk en het noemen van zijn naam. ‘Je bent aan het schrijven? Oh.’ Na wat gerommel in zijn tas drukte hij me een exemplaar van ‘de wet van OER’ in de hand. Samen met Fokke Kooistra en Ivo Kouters had hij er het afgelopen jaar de laatste hand aan gelegd. Aan zijn gezicht was te zien dat hij er trots op was!

Houvast

“Tijdens het spreken voor een groep kan het fijn zijn om iets in je hand te houden. Op die manier voorkom je dat je allerlei schutterige bewegingen gaat maken omdat je niet weet waar je je handen moet laten. Maar ook helpt een voorwerp in je hand je om de juiste ondersteunende gebaren, de juiste gesticulaties te maken. Ik heb zo-even een boek in mijn hand gedrukt gekregen, dus dat kan ik daar nu even mooi voor gebruiken.” Terwijl ik deze zinnen uitsprak kon ik het boek in de lucht houden, er mee (naar de auteurs) wijzen en erin bladeren terwijl ik het over ‘ontmoeten en verbinden’ had…

Beweging

Een uitstapje naar de stem was snel gemaakt: welke bewegingen maakt je stem in zo’n gesprek? Hoe komt dat en kun je er invloed op uitoefenen? Klink je formeel en afstandelijk of belangstellend en geïnteresseerd? Hou je je stem in of laat je je stem bewegen? Hoe doe je dat op een ongekunstelde manier? En wat brengen stembewegingen teweeg bij je gesprekspartner?

Uit de hand

Binnen grotere organisaties kun je veilig op je eilandje blijven. Met je kennis en je vaardigheden. Je kunt over ditjes en datjes blijven staan praten in je eigen groepje op een receptie. Maar niemand houdt je tegen als je eens naar een ander groepje wilt wandelen om daar vervolgens kennis te maken en van gedachten te wisselen. Je kunt die veilige grens overstappen om iemand die je niet kent aan te spreken. Je hoeft niet bang te zijn dat zo’n beweging uit de hand gaat lopen: jouw initiatief om te verbinden werkt drempelverlagend. En het levert nieuwe ideeën, kennis, inzichten en samenwerkingsmogelijkheden op. In mijn geval zorgde het voor een cadeau; met als gevolg dat even later het hele gezelschap op de hoogte was van het bestaan van het boek.

Handvatten

‘De wet van OER’ biedt je handvatten. Kort en krachtig of als je dat liever hebt: uitgebreid en gedegen. Met strategieën om regie te krijgen over wat jij belangrijk vindt. Onafhankelijk, Evenwichtig en Resoluut (OER). Lekker praktisch: je kunt er zó mee aan de slag.

Ik vond het leuk om met een groep onbekenden hardop de verschillende handvatten waarover je met je stem beschikt uit te proberen; hoe helpen ze je de verbinding tussen luisteraar en spreker te bewerkstelligen? En verder: hoe je je voorbereid op spreeksituaties, en hoe je je oer gevoelens moet overwinnen voordat je voor zo’n groep gaat staan praten.

Handboek

16 April, een half jaar later, stond ik weer met Ekki te praten. Dit keer tijdens de presentatie van mijn eigen boek dat ik haar met trots kon overhandigen! En ook bij Paul is er intussen een exemplaar op de mat geploft. M’n boek biedt je houvast voor de doelmatige beweging van je eigen stem en spraak; het is een handboek geworden dat je helpt om aan je stem en je spraak te sleutelen.

Bezoek m’n website om in het boek rond te neuzen of om het te bestellen. En lijkt het je een goed idee dat ik er een praatje, lezing of workshop over kom geven in jouw organisatie? Wil je het over verbaal verbinden, creatief communiceren of effectief spreken hebben? Neem dan gerust contact met me op om de mogelijkheden te verkennen, ik kom graag eens ronddrentelen om te verkennen hoe ik met jullie aan de slag kan gaan!

www.hoezalikhetzeggen.nl

Kletsverhaal

Een reactie plaatsen

Je neemt ze soms even door: de verhaal advertenties. Misschien een mogelijkheid om gemakkelijk een goed verhaal op de kop tikken.

Te koop: goed verhaal (gebruikt)

Gemaakt van oude volksverhalen, mythes, moppen en roddels

Bevat: klinkers, medeklinkers, tweeklanken, lopende volzinnen

Voorzien van een degelijk slot.

Niet te lang, niet te kort.

Heeft wat spraakgebreken en enige kleine teksthiaten.

Herkenbaar: gaat er goed in bij een groot publiek.

Geproduceerd in een levendige omgeving, kan sporen van fantasie en consumptie bevatten.

Slecht enkele malen verteld.

Fijn, zo’n kant en klare oplossing, maar weet je wel wat je precies in huis haalt met zo’n bestaand verhaal? Wie zeg dat het past? Zou het niet beter zijn er zelf een te maken? Dat is minder moeilijk dan je zou denken! Kijk maar eens naar het volgende recept:

Verhaalrecept (basisverhaal):

Ingrediënten

1 stevig idee, liefst van de inval

1 goed begin

Enkele (liefst 3) stevige feiten.

1 tot 2 meter verse verhaallijn of een blikje plot

1 verse moraal

1 afloop (niet te voorspelbaar)

Verder:

Pittige wendingen

Enkele beelden (levend)

Scheutje emotie

Een vleugje beleving

1 korreltje zout

Evt. drama naar smaak.

Voorbereidingstijd: enkele dagen

Bereiding: een dagdeel.

Bij een mooie gelegenheid op het juiste moment opdienen met een flinke portie vertelkunst.

Ter inspiratie zou je een spraakwaterval kunnen bezoeken. Of enkele gebeurtenissen verzamelen. Zorg voor een flinke mouw (waar je ook andere verhalen later makkelijk uit kunt schudden) en wacht op een goede gelegenheid om je verhaal op te dissen.

Sausjes doen het altijd goed bij een verhaal, denk voor de samenstelling aan:

1 of 2 smeuïge anekdotes naar keuze

Enige kennis van zaken, eventueel wat onderzoeksgegevens.

Flinke scheut humor.

Goed mengen en daarna zeven.

Als het teveel gaat stokken even rondkijken en goed doorademen.

Varieer eens met een fantasieverhaal door de feiten te vervangen door verzinsels, of kook alles in tot een kernachtige pitch van een minuut.

Tijdens mijn boekpresentatie op 16 april vonden vele ontmoetingen plaats. Bezoekers vertelden elkaar hun verhaal onder het genot van kletskoppen en boterbabbelaars. En natuurlijk werd er ook gekletst en gebabbeld. In hoofdstuk 7 van mijn receptenboek voor sprekers gaat het over ‘je taal: in beweging komen’. Brengt je taal je manier van praten in beweging, of bewegen die twee los van elkaar? Het hoofdstuk verwijst ook nog naar een handige bijlage die je helpt om je inhoud van een kern te voorzien.

‘HOE ZAL IK HET ZEGGEN – sleutelen aan je stem voor sprekende professionals en professionele sprekers’ is in te zien én te bestellen via mijn website, via de online boekhandel of de boekhandel om de hoek.

En een recept voor kletskoppen vind je bij Yvonne.

De schreeuw – Expressie of impressie?

Een reactie plaatsen

Mensen schreeuwen… als baby, als kind en als volwassene. En waar een schreeuw bij de één uiting geeft aan iets wat diep van binnen leeft, gaat deze door merg en been bij de ander. In beide gevallen heeft een emotie of een belevenis zijn uitwerking: of er nu geschreeuwd of geluisterd wordt.

Geluid maken en geluid waarnemen, emotie uiten en emotie beleven staan in directe relatie tot elkaar: de uiting van een emotie roept vaak een ook een emotie op bij de ander. In het werk ‘De schreeuw’ van de Noorse schilder Edvard Munch (1863-1944) gaat het over een dergelijke beweging. Veel mensen die het schilderij bekijken of kennen nemen aan dat de figuur op dit schilderij schreeuwt. Maar uit de teksten die de schilder vooraf liet gaan aan het ontstaan van dit schilderij blijkt dat nu eens niet een mens, maar een heel landschap schreeuwt. En als je goed kijkt zie je de afgebeelde figuur beide oren met de handen bedekken. De schilder verbeeldt hier de expressie van emoties: wanhoop, angst, isolatie. Gevoelens die hem overvielen toen hij het landschap ‘oneindig voelde schreeuwen’. Zijn waarneming van dit schreeuwen riep de emoties op.

Schreeuwen geven meestal geen letterlijke betekenis. Je kunt ze angstig negeren, resoluut blokkeren, door je heen laten bewegen of diep doorvoelen: schreeuwen van wanhoop, woede of liefde. Schreeuwen in de leegte, schreeuwen uit machteloosheid, schreeuwen om gehoord te worden.

De jeugd van deze schilder met schrijf aspiraties verliep tragisch en tekende zijn persoonlijkheid en zijn werk. Ziekte, dood, eenzaamheid en tragedie waren daarin enkele van de centrale thema’s gedurende zijn hele carrière. In Oslo worden drie van de in totaal vier versies van zijn wereldberoemde werk ’de schreeuw’ (ca. 1893-1910) beurtelings geëxposeerd: een olieverfschilderij, een krijttekening en één van vier litho exemplaren. Twee versies zijn in 1994 en in 2004 uit musea gestolen en later weer terechtgekomen. In 2012 is bij Sotheby’s een exemplaar (het enige werk in particuliere handen) geveild voor 120 miljoen dollar. Er bestaat ook een pastelversie waarop hij een gedeelte van een gedicht/stuk proza aan de voorkant van de lijst heeft bevestigd. Van al zijn werk is ‘de schreeuw’ het meest bekend geworden: het is talloze malen gereproduceerd en gevarieerd, er is zelfs een emoji op gebaseerd 😱. Er zijn dan ook maar weinig mensen die (de afbeelding van) dit indringende werk niet kennen. De titel van een ander werk suggereert ook dat Edvard iets met de stem heeft: ‘The Voice / Summer Night’. Ook hier bestaan verschillende versies van. Maar dat is weer een ander verhaal …

Je waarneming en je expressie, je oren en je stem zijn aan elkaar gerelateerd. Om stem en spraak in toom te houden kun je niets anders doen dan luisteren. Je gehoor reguleert je stem. Luisteren naar een ander werkt niet direct regulerend (al denken sommigen van wel). Maar: onbevangen en onbevooroordeeld luisteren is een waardevolle eigenschap die zich niet alleen tot de inhoud van het gesprokene beperkt; die vorm van luisteren richt zich ook op wat de ander daadwerkelijk wil overbrengen. En dat gebeurt vaak via stemgeluid. Het vergt soms wat tijd en aandacht, maar op die manier kun je leren interpreteren wat er gezegd wordt, door wie en waarom. En je zult daarbij ook merken dat de ander zich door jou gehoord of gekend voelt.

Welke impressie geef jij als je voor je luisteraars staat? Heb je in de hand welke indruk je achterlaat? En welke impressie geven je luisteraars jou en hoe ga je daar mee om? Kun je je waarneming op hen richten of ben je alleen aan het zenden? In mijn boek moedig ik je aan om je stem zo expressief als je maar kunt te ontdekken. Hardop. Omdat je dan kunt luisteren. Ook vind je er materiaal in dat je voorbereidt op de omgang met verschillende gesprekssituaties. Wil je aan de slag met je stem en spraak? Lees mijn boek of neem contact met me op via www.hoezalikhetzeggen.nl

Losbubbelen of uitspetteren?

Een reactie plaatsen

Wat krijgen we nu?

Tegenwoordig kun je bijna geen backstage scene meer zien zonder dat er een zanger met een slangetje en een flesje staat te spetteren. Waar is dat voor… blázen ze nu door die slangetjes? (Nee.) Dat is toch iets voor zangers met stemproblemen? (Nou…) Dat is goed voor je stem? (Warm!) Het gaat hier om een techniek die vooral wordt toegepast door (koor)zangers en acteurs: zij hebben te maken met een bovengemiddelde stembelasting en stellen daarnaast hoge eisen aan hun stemkwaliteit. Dat sommigen wat nonchalant met hun flesje staan te zwaaien zou bijna doen vermoeden dat het een gadget is: je kunt er super interessant mee doen. Maar het is allesbehalve een modegril; voor professionals die correct met dit techniekje hebben leren omgaan is het een functioneel en prettig gereedschap. En omdat er in korte tijd voelbaar en hoorbaar resultaat mee te behalen valt, is de methode wijdverspreid geraakt! Zo hebben logopedisten Marjan Oosterbaan en Barbara Goes het bijvoorbeeld ingezet bij het Eurovisie Songfestival  in 2022.

Waar komt het vandaan?

Deze vinding om je stem op te warmen voor gebruik of je stem juist te ontspannen na een (te) grote inspanning komt van Marketta Sihvo. Ze gaf er de naam ‘laxvox’ aan: ‘lax’ voor ontspanning en ‘vox’ voor stem. Als Finse logopediste ontwikkelde ze haar eigen ‘QUICK short voice therapy’. Ik ontmoette haar voor het eerst in 2007 tijdens de ‘7e PanEuropean Voice Conference’ (PEVoC7) in Groningen, waar ze een nieuwe techniek met een slangetje introduceerde. Men deed er toen nog wat giechelig over, maar Marketta experimenteerde al vanaf begin jaren negentig met deze strategie om geluid te maken door siliconenslangetjes, waarbij je één uiteinde in je mond houdt en één uiteinde onder water. Door het verschil in boven- en onderdruk dat zo ontstaat, ontspannen de stemplooien tijdens hun beweging en gaan ze tegelijk efficiënter bewegen. Het resultaat is een helder en ontspannen stemgeluid. De kanttekening hierbij is uiteraard dat je stem in de basis al in de conditie moet verkeren om helder en ontspannen geluid te produceren. We hebben het hier niet over een tovermiddel dat fysieke stemafwijkingen laat verdwijnen. Wel helpt het oververmoeide en licht misbruikte stemmen om in vorm of tot rust te komen.

Doe het zelf

Voor de laxvox-oefeningen heb je een drinkflesje nodig dat voor een kwart gevuld is met water. Verder een 35 centimeter lang slangetje van siliconen; het materiaal moet voldoen aan de normen van de voedselverwerkende of medische industrie. Je neemt het immers in je mond, je moet het vaak kunnen gebruiken en het moet goed zijn te reinigen. De binnendiameter moet negen en de buitendiameter twaalf millimeter zijn. Wil je ermee aan de slag, dan volstaat een korte en stapsgewijze down-to-earth instructie: lichaamshouding, plaatsing in de mond, plaatsing in het water, welke stemgeluiden en hoelang. Houd het simpel; een cursus van een halve dag is niet nodig, juiste instructies zijn essentieel. Op YouTube kun je een ruim aanbod aan instructiefilmpjes vinden: zoek op ‘laxvox’ of ‘bubbelen’. Bekijk bijvoorbeeld een filmpje van Suhail Canchano of een filmpje van Logopedisch Centrum Nouwels.

Voor de aanschaf van een slangetje geldt: negeer en vermijd alle merchandise en ophef die inmiddels rond de techniek is ontstaan. Bezoek voor gedegen materiaal bijvoorbeeld de websites van Stemgezond, K2 Publisher of Flexibele slangen shop. Als waterreservoir kun je natuurlijk een flink glas, een bloemenvaas, mengkom, aquarium of ligbad gebruiken. Maar ook flessen met ruime hals zoals die van join the pipe of dopper zijn zeer geschikt. Overigens: wat ook ontspant is slapen of mediteren… en daarvoor kun je ook bubbelen, maar dan met je oren. Luister hier maar.

Hoe zal ik het zeggen

Technieken en instrumenten om je stem te ontspannen zijn er niet alleen voor zangers. Ook als spreker kun je je stem effectief in beweging brengen en trainen. Dat helpt vooral als je je boodschap iets extra’s mee wilt geven omdat je je luisteraars op een aansprekende manier wilt benaderen. Je kunt nog veel meer techniekjes en gereedschappen vinden in het praktisch handboek over stem dat ik speciaal voor sprekers heb geschreven. Benieuwd? Kijk dan voor een indruk even op managementboek.nl en verken deze gereedschapskist (inclusief handleiding). Ik vertel je er graag meer over: 16 april presenteer ik het in Den Haag!