Snel praten is ín. Neem Matthijs van Nieuwkerk, de presentator van ‘De Wereld Draait Door’ Alom geprezen om zijn snelheid – of die nu sprekend of hardop voorlezend wordt behaald.

Traag spreken is úit: een politicus als Ivo Opstelten wordt na kort tijd door journalisten geïnterrumpeerd (en zo niet, dan hoop je stiekem dat dat gaat gebeuren).

De snelle sprekers die bij mij komen vertellen me echter dat ze negatief commentaar krijgen op hun hoge spreektempo. De oorzaak: óf ze worden niet meer verstaan, óf men volgt het verhaal niet (meer). Een aanpassing is gewenst, maar welke?

Geluid is traag. Weerkaatst geluid herken je als galm of echo – de schaduw van geluid. Licht is snel. Een gespiegeld beeld keert sneller terug naar ons netvlies dan een echo naar ons trommelvlies. Denken gaat ook snel. Sneller dan het geluid en misschien ook wel sneller dan het licht. Sneller spreken dan denken is niet mogelijk. Sneller spreken dan je denkt wel.

Je denkt altijd sneller dan je spreekt. En bij spreken gaan je hersens nog eens extra aan de bak! Gedachte selecteren, woordvoorraad aanspreken, formuleren. Daarna pas geluid maken en articuleren… Dit alles gebeurt in een mum van tijd en voor een groot deel onbewust. Technisch geformuleerd: Spreken is op geordende wijze herkenbaar geluid voortbrengen.

Niet te verstaan of niet te volgen: dat is de vraag. Als je sneller spreekt dan je kunt, wordt je onverstaanbaar. Als je te veel informatie geeft in korte tijd, ben je ook al gauw niet meer te volgen.

Spreek wanneer je onverstaanbaar bent eens luider, zachter, hoger of lager dan je gewend bent. Articuleer duidelijker of beweeg meer of minder. Let op of daardoor je tempo zakt en je verstaanbaarheid toeneemt.

En wanneer je als snelle spreker niet meer te volgen bent, wees dan bondiger, beperk je, licht verder toe of spreek korter.

Spreek niet sneller dan je gedachten – spreek hooguit sneller dan je echo, dan is deze de enige die je in de rede valt. En lúister eens, voor de afwisseling…

Alex Boon traint beroepssprekers in het over komen zoals ze zijn. Daarbij mogen zij gebruik maken van hun eigen verschijning en dynamiek. Niet in juiste manieren of goed gedrag kenmerkt zich de spreker, maar in een eigen(zinnige) confrontatie en uitwisseling met de luisteraar. Het ontdekken en trainen van vaardigheden om daar origineel, pakkend en duidelijk mee voor de dag te komen, is kenmerkend voor zijn werkwijze.

Lees ook / aanverwant:
“Hom of kuit – Moeten televisiepresentatoren langzamer spreken?” – Genootschap OnzeTaal, poll van Frank Jansen: https://onzetaal.nl/hom-of-kuit/moeten-televisiepresentatoren-langzamer-spreken
“Waarom mensen sneller praten als je ouder wordt” – Elektronisch tijdschrift voor Neerlandistiek Neder-L, blog van Marc van Oostendorp: http://nederl.blogspot.nl/2012/03/waarom-mensen-sneller-praten-als-je.html